Bronks w latach 70′ tętnił życiem, gdy popularne stały się improwizowane imprezy między blokami. Była to bezpieczniejsza alternatywa zamkniętych dyskotek. DJ-e próbowali swoich sił przy miksowaniu najpopularniejszych sampli piosenek, poruszając tym samym tłumy.
Z tego artykułu dowiesz się m.in.:
- Jak powstał hip-hop
- Skąd pochodzi jego nazwa
- Kim jest MC
- Jak rozwijał się hip-hop w Polsce
- Jacy są najważniejsi artyści i utwory
Historia hiphopu
Hip-hop to nie tylko muzyka, to także kultura, sięgająca swoim początkom aż do lat 70′ XX wieku. Rozrósł się on na cały świat i przyniósł za sobą wiele podgatunków, pozwalając młodym talentom rozwinąć skrzydła. Wraz ze swoim rozwojem, hip-hop zaczął być odbierany jako gatunek pełen artyzmu, umożliwiający wyrażenie emocji oraz odmiennych wartości. Za jego kolebkę uznaje się Nowy Jork, a konkretniej dzielnicę Bronx – położoną w głównej części miasta. Na początku był głównie kulturą afroamerykańskiej młodzieży. Amerykański rap ewoluował z disco i wykreował swój własny, niepowtarzalny styl, który niewątpliwie zaraził później cały świat.
Skąd nazwa hiphop?
Nazwa hip-hop to połączenie dwóch slangowych określeń. “Hip” oznaczające teraźniejszy, obecny, świadomy; dosłownie tłumaczone jako biodro; “Hop” w znaczeniu energicznych ruchów, podskoków i tańca.
Członek Grandmaster Flash and The Furious Five Keith “Cowboy” Wiggins przedrzeźniając rytm marszu żołnierzy, zaczął używać sformułowania hip-hop, a po czasie wprowadził ten termin do swojej twórczości. Podaje się również, że uliczni tancerze wykrzykiwali hasło “Hip-Hop, Don’t Stop!”, będące również tytułem utworu Mana Parrisha.
Block parties, MC’s.
Block parties to uliczne imprezy, na których DJ puszczał na gramofonie własne kompozycje (sety) popularnych piosenek. Pierwsze wykonania wykorzystywały łączenie dźwięku oraz mechaniczną perkusję z syntezatorów. Dodawano do tego również toasting (rytmiczna, improwizowana recytacja), popularną wcześniej na Karaibach.
MC – Master of Ceremony
Na block parties pojawiali się tak zwani MC’s – skrót od “Master of Ceremony”. Zapowiadali oni kolejne utwory DJ’a i zabawiali publiczność rymowaną improwizacją. Z czasem zaczęli ulepszać swoje nawijki, lepiej rymować i odgrywać coraz ważniejszą rolę na tego typu imprezach.
Zachęcali oni również tłum do tańca, skoków i integracji z wykonawcami na różne sposoby, na przykład proponując temat nawijki. Wielu artystów ma również skrót MC w swoim pseudonimie artystycznym. Możemy zauważyć to przykładowo u u MC Hammera, MC Lyte, MC Ren czy MC Eiht. Jako pierwszy, przed szeroką publicznością, mianem Mistrza Ceremonii określił się MC Hammer, wykonawca słynnego utworu “Can’t Touch This”.
Czy hiphop to rap?
Rap to muzyka z obrębu kultury hip-hopu. Nazwy hip-hop i rap można stosować wymiennie, mówiąc o jednym gatunku. Rap, powszechnie uznawany jest za muzykę, jednak wielu wskazuje na jego bliskość z poezją. Nazwa zapożyczona jest z języka angielskiego, używanego w brytyjskim angielskim już w XVI wieku. Dosłownie oznaczało “lekko i szybko uderzyć”. W latach 60. XX wieku rap znalazł swoje miejsce w Słowniku Amerykańskiego Slangu, oznaczając “konwersować”.
Ojcowie kultury hiphop
Pierwszym muzykiem który przeniósł hip-hop na podwórka był Kool Herc (Clive Campbell), jamajsko-amerykański producent, uznawany za jednego z czołowych twórców w latach 70′. Popularność zyskali również Grandmaster Flash and The Furious Five, Marley Marl oraz Whodini.
Kool Herc spotykał się z ekipą graffiti nazywaną Ex-Vandals, właśnie pod swoim muzycznym pseudonimem. Grupa ta jest jedną z pierwszych grafficiarskich ekip w historii murali tworzonych aerozolami. Organizował block parties i wyrobił sobie markę na zachodnim Bronksie, ciesząc się szacunkiem i podziwem innych. Z czasem zaproponował najlepszym przedstawicielom innych dzielnic, by na zmianę prowadzić imprezy między ulicami i tym samym rozpoczął erę rytmicznych potyczek słownych. W 2005 roku jego udział pojawia się w książce “Can’t Stop, Won’t Stop” autorstwa Jeffa Changa. Motywem przewodnim książki jest hip-hop.
Tytuł pierwszego przeboju hip-hopowego zyskał utwór “Rapper’s Delight” zespołu The Sugarhill Gang (aktualnie pełna wersja na YouTube ma 59 milionów wyświetleń).
Przed 1980 hiphop ograniczał swoje zasięgi tylko do Stanów Zjednoczonych. Dopiero później zaczął rozprzestrzeniać się na skalę światową. W latach 80′ popularność zyskali Juice Crew, Public Enemy, Eric B. & Rakim, Boogie Down Productions oraz De La Soul. Lata 80′ uznawane są za złotą erę hiphopu.
East Coast vs West Coast
Jest to określenie na “wojnę hip-hopową” inaczej beefu, prowadzonego w połowie lat 90′ przez dwie wytwórnie – Bad Boy Records ze Wschodniego Wybrzeża i Death Row Records z zachodniego. Wojna ta przyczyniła się do śmierci Tupaca Shakura i Notoriousa.
Konflikt został oficjalnie nawiązany 30 listopada 1994, w dniu, kiedy pięciokrotnie postrzelono (nieśmiertelnie) 2Paca w studiu i obrabowano z biżuterii i pieniędzy o łącznej wartości około 40 tysięcy dolarów. Kolejnym dolaniem oliwy do ognia było wygwizdanie Snoop Dogga i Dr. Dre podczas rozdania nagród magazynu The Source. Dwa lata później 2Pac wraz z grupą Outlawz wydali utwór nieprzychylnie ukierunkowany w stronę wytwórni Bad Boy Records pod tytułem “Hit ‘Em Up”. Utwór oczerniał również Notoriuosa, Puff Daddy’ego i Lil’ Cease’a. Kawałek, mimo swojego wieku, wciąż uważany jest za najlepszy “diss” wszech czasów.
W późniejszych latach pojawiały się próby pojednania skłóconych stron, jednak zawsze kończyły się niepowodzeniem. Do dziś obydwie strony nie darzą się sympatią, jednakże pojawiają się pojedyncze sytuacje, gdzie East Coast wraz z West Coast pojawiają się na tym samym utworze.
Polski hiphop
Polski rap zapuścił swoje korzenie w Kielcach – debiut Piotra Marca działającego pod pseudonimem PM Cool Lee, a następnie Liroy, uznaje się za rozpoczęcie ery Polskiego hiphopu. Ważną rolę odegrał również Kazik Staszewski, znany także z zespołu Kult. Kazik wydał swój solowy album pod tytułem “Spalam się”. Utwory te uznawane są za muzyczny początek rapu w Polsce. Z czasem zaczynają rozwijać się zespoły takie jak Kaliber44 czy Wzgórze Ya-Pa 3, rozwijając skrzydła polskiego hiphopu. Więcej na ten temat znajdziesz w nowym artykule, poświęconym w pełni polskiemu podwórkowi. Premiera niebawem!
The form you have selected does not exist.
Gangsta rap
Powstał również podgatunek hiphopu, który szybko zyskał popularność. Gangsta rap skupiał się na przemocy i przestępczym życiu ubogiej młodzieży. Muzycy najbardziej kojarzeni z tym podgatunkiem to Schoolly D, Ice-T, Ice Cube oraz Geto Boys. Łączyli komentarz polityczny i społeczny, opowiadając przy tym o sprawach kryminalnych oraz przestępczych. Moda lubi zataczać koło i dziś możemy posłuchać gangsta rapu w wydaniu „drill”. W ulicznym slangu oznaczający walkę bądź zemstę.
Drill – nowa gałąź w rapie
Drill na świecie
Drill to odłam rapu, który powstał w South Chicago początkiem 2010 roku. Nacechowany jest mroczną i brutalną treścią liryczną oraz agresywnym brzmieniem inspirowanym trapem. Za jednego z ojców tego pod-gatunku uważa się Chief Keef’a. Zaś raper Pacman z Dro City uważany jest za pierwszego, który zastosował termin drill w hip-hopie.
Raperzy i producenci tacy jak Young Chop, Chief Keef, Fredo Santana odnieśli sukces i wprowadzili drill do mainstreamu. Wyżej wspomniani artyści są znani z tekstów nawiązujących do przestępczości w Chicago. W Londynie, zwłaszcza w okolicy Brixton, rozwinął się podgatunek drillu – UK Drill. Równie silny, co amerykański.
25 lipca 2015 roku koncert z udziałem Chiefa Keefa został zamknięty przez policję. Występ został uznany za zagrożenie dla bezpieczeństwa publicznego. Koncert był zorganizowany z myślą o rodzinach Dillana Harrisa i Marvina Carra, młodego chłopca i dorosłego mężczyzny, którzy zginęli 11 lipca.
Drill w Polsce
Drill w Polsce nie jest tak popularny, jednak powoli rozwija swoje skrzydła. Za ojców drillu w Polsce uznaje się grupę Alcomindz, inspirujących się beatami muzycznymi z Chicago. Akcent drillu pojawił się u popularnego YouTubera i rapera Young Multi w piosence FCK FAME, gdzie na feacie pojawiła się dwójka raperów z UK – Skendego i AM. U popularnego rapera – Żabsona – w utworze “Szrot” pojawił się członek amerykańskiej grupy 67 – Monkey. Grzech nie wspomnieć również o takich zawodnikach polskiej drillowej rapgry jak Alberto (i jego słynny Dwutakt), Miszel czy Sentino.
Koszulka oversize w drillowym klimacie
W temacie drillu, zachęcam do rzucenia okiem na czarną koszulkę Highwave z najnowszej kolekcji BLING. Idealną na każdą casualową okazję, a zwłaszcza na wieczorowe wyjścia, koncerty i festiwale. Print emitujący połysk (bling!) na plecach i mniejszy na przodzie.
Hiphop w nowym tysiącleciu
Hiphop w roku 1999 odnotował swoją największą sprzedaż, by w 2000 roku mocno zbliżyć się do muzyki pop, choć prawdziwy boom wciąż był przed nim. Początkiem XXI wieku dominującymi artystami na scenie hip-hop stali się Kanye West, Jay-Z, Eminem, The Game i 50 Cent. Ich albumy zdobywały złote, platynowe i diamentowe płyty. Hiphop stał się jednym z mainstreamowych nurtów i w połowie pierwszej dekady XXI wieku uplasował się w czołówce gatunków muzycznych.
Kanye West, wydając swój album „My Beautiful Dark Twisted Fantasy” sprawił, że hip-hop zaczął być odbierany jeszcze bardziej jako gatunek służący do wyrażania swoich emocji, pełen artyzmu, a także przekazywania wartości. Powszechnym stało się również używane auto-tune w swoich utworach. Hip-hop rozprzestrzenił się na cały świat i stał się najczęściej tworzonym gatunkiem muzycznym na świecie. Dziś śmiało możemy przyznać, że hophop to nowy pop.
Największe hip-hopowe eventy
Astroworld – performance Travis’a Scott’a
Z pewnością cały świat usłyszał o niesamowitej frekwencji na festiwalu Travisa Scotta “Astroworld”. Corocznie odbywający się koncert prowadzony przez Travisa i odbywający się w Houston w Teksasie, rokrocznie cieszył się niesamowitą popularnością i frekwencją. Festiwal po raz pierwszy odbył się w listopadzie 2018 roku.
Trzy lata później festiwal owiany został złą sławą, gdy frekwencja na dwudniowy festiwal wyniosła ponad 50 tysięcy osób. Wybuchła panika wśród tłumu i dla dziesięciu osób wyjazd zakończył się tragicznie. Travis otrzymał ponad 120 pozwów i skarg na organizację i został oskarżony o ignorowanie wołań tłumu.
Festiwal w 2020 został odwołany z powodu pandemii, jednakże Scott nie chcąc rozczarować fanów, nawiązał współpracę z Epic Games by zorganizować koncert w popularnej grze Fortnite. Do gry dołączono skórki z Travisem, zadania związane z wydarzeniem, kosmetyczne zmiany broni i 15 minutowy występ reprezentujący Astroworld. Społeczność gry, jak i fani świetnie wykorzystali limitowaną okazję na udział w wydarzeniu.
Kanye West i jego promocja albumu „Donda”
Występ Kanyego Westa również, jak to w hiphopie bywa, zapisał się w pamięci wielu osób. W 2021 Ye prezentował ważny dla siebie album „Donda” – ku pamięci swojej matki. Koncert częściej określany jest mianem spektaklu. Na scenie znalazła się replika domu z dzieciństwa mężczyzny, a gościnnie wystąpili Marilyn Manson, wzbudzając niemałe kontrowersje czy DaBaby i Playboi Carti. Na scenie również pojawiła się Kim, żona Kanye’go, ubrana w suknię ślubną, wywołując tym samym plotki o odwołaniu rozwodu. Jednak największe wrażenie i największy impet na tłumie wywarł sam Kanye, podpalający się na scenie i maszerujący przez moment w płomieniach.
Najsłynniejsi hiphopowi artyści
Warto również rzucić okiem na najpopularniejszych artystów, ich osiągnięcia i krótki opis.
Eminem
Właściwie Marshall Bruce Mathers III znany również jako Slim Shady, wcześniej M&M. Urodzony 17 października 1972 w biednej rodzinie. W nastoletnim wieku przeprowadził się z matką do Detroit. Od małego prowadził z kolegami “bitwy na słowa”, a swój pierwszy debiutancki album „Infinite” wydał na przełomie 1995 i 1996. Jest 15-krotnym zdobywcą Nagrody Grammy i był nominowany do Oscara. Bezsprzecznie ikona hiphopu.
Kanye West
Dokładniej Kanye Omari West urodzony 8 czerwca 1977. Kontrowersyjny raper, projektant mody oraz kandydat na prezydenta USA w 2020 roku. Swój debiutancki album „The College Dropout” wydał w roku 2004. Mimo swoich kontrowersji i szumu medialnego, jakie wywołuje jego zachowanie (m.in. głośno jest o spółce Adidas kończącą współpracę z twórcą), Kanye może poszczycić się tytułem najlepiej sprzedającego się artysty lat 2000-2009, gdzie jego wyniki osiągnęły 25 milionów kopii.
2Pac
Tupac Amaru Shakur urodzony 16 czerwca 1971 w Nowym Jorku, zmarł 13 września 1996 w Las Vegas. Według Black Entertainment Television był najbardziej wpływowym raperem w historii. Końcem 1991 roku wydał swój pierwszy debiutancki album „2Pacalypse Now„. Kolejna jego twórczość – drugi album pod tytułem „Strictly 4 my N.I.G.G.A.Z” – otrzymała status platynowej płyty, a sam artysta otrzymał nominację do nagrody Grammy.
Co ciekawe Tupac, prócz działalności w branży muzycznej, tworzył także wiersze – ukazał się tomik pod tytułem “The Rose that Grew from Concrete.”
Jay-Z
Shawn Corey Carter urodzony 4 grudnia 1969. Uważany za jednego z najważniejszych hip-hopowych artystów wszech czasów oraz jednego z najlepszych artystów lat 2000-2009 według Billboard. Albumy „Reasonable Doubt” (wydany w 1996) oraz „The Blueprint” (wydany w 2001) zyskały status klasyków gatunku. Jako raper pobił rekord Elvisa Presleya i stał się artystą z największą liczbą albumów, które zadebiutowały na szczycie Billboard. Albumy Jay-Z zostały sprzedane w prawie 50 milionach egzemplarzy, a ich twórca otrzymał aż 21 nagród Grammy.
Snoop Dogg
Calvin Cordozar Broadus Junior urodzony 20 października 1971 w Long Beach. Do roku 1998 znany był jako Snoop Doggy Dogg. Calvin współpracował z wieloma topowymi wykonawcami, takimi jak – Wiz Khalifa, Tupac Shakur, Dr. Dre, Eminem, Red Hot Chilli Peppers, Katy Perry, Limp Bizkit i Gorillaz. Lista jest oczywiście o wiele dłuższa. W 1993 roku wydał swój pierwszy debiutancki album „Doggystyle”. Dwa single – What’s my name? i Gin and Juice utrzymywały pozycję albumu w topce listy przebojów aż do roku 1994. W 2016 stał się członkiem WWE Hall of Fame dzięki Johnowi Cenie.
10 najważniejszych hip-hopowych kawałków
1. The Sugarhill Gang – Rapper’s Delight
Z albumu “Sugarhill Gang”. Pierwszy utwór hip-hopowy który zajął 36 miejsce na Amerykańskiej Liście Przebojów i 3 w Brytyjskiej. Uznawany za pierwszy przebój hip-hopu.
2. Grandmaster Flash & The Furious Five – The Message
Opowiada o życiu w biedzie wewnątrz wielkiego miasta. Ostatnie wersy opowiadają o dziecku żyjącym w getcie, bez perspektyw na życie. Następnie, poprzez prowadzenie swojego przestępczego życia, w celi popełnia samobójstwo. Utwór został użyty w GTA: Vice City w stacji radiowej Wildstyle. Jest to jeden z pierwszych utworów, który wyszedł poza “imprezową” społeczność i przekazywał coś więcej.
3. Afrika Baambata & The Soulsonic Force – Planet Rock
Singiel wydany w 1982 roku, określany jako jeden z bardziej wpływowych utworów. Nadał hip-hopowi nowe brzmienie, odgrywając również ważną rolę w świecie breakdance. Piosenka łączy w sobie styl techno, R&B, freestyle oraz inne współczesne style.
4. Snoop Doggy Dogg – Gin & Juice
Z debiutanckiego albumu Snoop Dogga. Singiel został nominowany do nagrody Grammy w kategorii Best Rap Solo Performance. Zajął 8 miejsce w Billboard Hot 100 i 1 w Hot Dance Single Sales.
5. Public Enemy – Fight The Power
Singiel z albumu Fear of The Black Planet. W utworze znajduje się wiele aluzji do afrykańsko-amerykańskiej kultury, nawiązując do praw cywilnych czy kościoła.
6. 2Pac feat. Outlawz – Hit ‘Em Up
Uznawany za najbardziej znany diss wszech czasów, singiel nagrany w celu uprzykrzenia życia wykonawcom z Wschodniego Wybrzeża – Notoriousa B.I.G oraz Puff Daddy’ego. Zarzucił Notoriousowi wiedzę o zamachu na niego, a sam 2Pac w piosence nawinął, że przespał się z żoną dissowanego.
7. 50 Cent – In Da Club
Pierwszy oficjalny singiel z albumu Get Rich or Die Tryin’. Akcja teledysku dzieje się w klubie. Wpierw jednak, 50 Cent zostaje stworzony przez naukowców jako potęga, a dopiero potem wychodzi do klubu. Gościnnie w teledysku możemy ujrzeć również Eminema.
8. The Notorious B.I.G. – Big Poppa
Drugi singiel pierwszego studyjnego albumu Ready to Die. Sample tej piosenki zostały użyte przez The LOX, by oddać hołd zmarłemu Notoriousowi.
9. Rap God – Eminem
Znany wszystkim singiel promujący album The Marshall Mathers LP II. Utwór został wpisany do księgi rekordów Guinessa za użycie 1 560 słów w jednej piosence. Od 4 minuty i 26 sekundy przez kolejne 15 sekund Eminem nawija 97 słów, co daje prędkość 6 i pół słowa na sekundę. Określa to jako “supersonic speed”.
10. Jay-Z – Can’t Knock The Hustle
Kawałek z albumu “Reasonable Doubt” uznanego za klasykę gatunku. Utwór zajął 7 miejsce w rankingu Hot Rap Songs i 73 w US Billboard Hot 100.
Słuchasz hiphopu? Kogo najwięcej? A może sam lub sama tworzysz rap? Podziel się w komentarzu!
W kolejnym artykule jeszcze mocniej poszerzymy naszą wiedzę o tej kulturze. Poruszymy tematy związane z trzema innymi jej elementami: DJ, breakdance i graffiti.
Zapraszam do odwiedzenia sklepu Highwave.